Που οφείλεται;
Για τους περισσότερους ανθρώπους, η περίοδος των εορτών αποτελεί μία ευχάριστη και ξέγνοιαστη περίοδο. Ωστόσο, για κάποιους άλλους οι γιορτές θεωρούνται πηγή θλίψης και μελαγχολίας. Σε πολλές διαφημίσεις παρατηρούμε πρόσωπα άλλοτε χαρούμενα και άλλοτε θλιμμένα. Να χαίρονται και να μελαγχολούν. Γιατί συμβαίνει αυτό; Που οφείλεται αυτή η μελαγχολία; Πολλοί άνθρωποι τείνουν να συγκρίνουν τις ιδανικές συνθήκες ζωής που παρουσιάζει μια διαφήμιση με τις αντίστοιχες δικές τους. Κατακλύζονται από αρνητικές σκέψεις, όπως: “Φέτος δε θα περάσω τόσο καλά όσο άλλες οικογένειες”, “Δε θα είμαι ευδιάθετος όπως είναι άλλοι”, “Δεν έχω αρκετά χρήματα ώστε να αγοράσω κάτι όμορφο όπως έχουν άλλοι”.

Παράγοντες που συμβάλλουν στη μελαγχολία των εορτών
Οι σκέψεις αυτές, συνήθως, οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα, όπως θλίψη, απογοήτευση, ντροπή και ενοχή. Η πυροδότηση αυτών των συναισθημάτων οφείλεται σε ορισμένους παράγοντες:

● Αντίθεση/χάσμα μεταξύ ατμόσφαιρας και πραγματικής ζωής: Μέσα από τα ΜΜΕ έμμεσα μάς επιβάλλεται μια συνθήκη, όπου όλοι θα πρέπει να είμαστε χαρούμενοι, και αγαπημένοι, να αγοράζουμε δώρα για όλους και να διασκεδάζουμε με πολύ κόσμο. Στους περισσότερους ανθρώπους φαντάζει εξωπραγματικό.

● Οικονομική κατάσταση: Τα οικονομικά προβλήματα δημιουργούν συναισθήματα μειονεξίας και απογοήτευσης, τη στιγμή που το γιορτινό κλίμα απαιτεί υπερκατανάλωση.

● Πένθος, διαζύγιο, μοναξιά: Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να γίνει περισσότερο επίπονη τη γιορτινή περίοδο, ενώ ένα πρόσφατο διαζύγιο μπορεί να φέρει ευχάριστες αναμνήσεις από τον/ην πρώην σύντροφο. Η μοναξιά είναι αδιαμφισβήτητα ψυχοφθόρα, όταν οι περισσότεροι βρίσκονται με τις οικογένειές τους.

● Οικογενειακές συγκρούσεις: Καθ όλη τη διάρκεια του χρόνου, οι συγκρούσεις μεταξύ των μελών μιας οικογένειας είναι συχνές και αρκετές φορές απαραίτητες. Οι τόνοι ανεβαίνουν, ο σεβασμός, πολλές φορές, χάνεται και πλέον αυτό αποτελεί ένα μοτίβο. Τη περίοδο των εορτών φαίνεται να “κουκουλώνεται” αυτό το μοτίβο και να βγαίνει προς τα έξω ένα καλοσυνάτο πρόσωπο από σχεδόν όλα τα μέλη της οικογένειας, καθώς “είναι γιορτές!”. Πολλοί παρατηρούν την αλλαγή αυτή και αισθάνονται είτε ενοχή είτε αδικία και απογοήτευση, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να χαρούν τη περίοδο των εορτών, γιατί ξέρουν πως το ευχάριστο αυτό κλίμα θα κρατήσει για λίγο.

● Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή / Εποχιακή κατάθλιψη: Παρατηρείται τη περίοδο του χειμώνα, όπου το ηλιακό φως μεταβάλλεται και οι νύχτες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται καταθλιπτικά επεισόδια.

Τρόποι αντιμετώπισης της μελαγχολίας των εορτών
● Αναγνώριση και η αποδοχή του αρνητικού συναισθήματος: Το πρώτο βήμα και εξαιρετικά απαραίτητο είναι η αναγνώριση και η αποδοχή του αρνητικού συναισθήματος που νιώθετε, καθώς είναι κάτι ανθρώπινο και φυσιολογικό. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να βιώσει κάθε συναίσθημα έως ότου κάνει το κύκλο του και φύγει. Ακόμη κι αν δε φύγει, θα μάθετε πολλά από αυτό. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που βίωσαν τη χαρά μέσα από τη θλίψη, που ανακάλυψαν νέες ανάγκες και λύσεις και έθεσαν νέους στόχους μέσα από άλλα αρνητικά συναισθήματα.

● Λήψη αποφάσεων: Αποφασίστε εσείς οι ίδιοι με ποιους και πως επιθυμείτε να περάσετε τις γιορτές σας. Μη διστάσετε να αρνηθείτε μια πρόσκληση που δε σας ικανοποιεί για λόγους υποχρέωσης. Είναι δικαίωμά σας να επιλέγετε με ποιους ανθρώπους θα διασκεδάσετε.

● Προσαρμογή δώρων στις οικονομικές σας δυνατότητες: Αντί να αισθάνεστε ντροπή και ενοχή για κάτι που δεν είστε σε θέση να αγοράσετε, μπορείτε να μοιράσετε συναισθήματα και στιγμές στους αγαπημένους σας ανθρώπους ή να φτιάξετε εσείς κάτι για αυτούς.

● Βοήθεια: Δεν είναι ανάγκη να τα κάνετε όλα μόνοι σας. Ζητήστε τη βοήθεια των κοντινών σας ανθρώπων, ώστε μέσα από τη διαδικασία της προετοιμασίας, να χαρείτε ο ένας τη συντροφιά του άλλου.

● Αφήστε στην άκρη την τελειότητα: Γνωρίζουμε όλοι πως κανείς και τίποτα δεν είναι τέλειο. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αναρωτηθείτε τι είναι πιο σημαντικό, ένα αψεγάδιαστο γιορτινό τραπέζι όπου λόγω πίεσης και αισθημάτων ανικανοποίησης δε θα είστε σε θέση να απολαύσετε ή να υπάρχει διάθεση και χρόνος ώστε να μοιραστείτε όμορφες στιγμές με τους αγαπημένους σας;

Τι να κάνετε όταν τα αρνητικά συναισθήματα επιμένουν και μετά τις γιορτές
Στην περίπτωση που τα αρνητικά συναισθήματα επιμένουν και μετά το πέρας των εορτών, είναι σημαντικό να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας. Το κέντρο Oλιστικής Yποστήριξης Nemesis παρέχει μεμονωμένες συνεδρίες με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, αλλά και συνδυαστικά πακέτα ψυχολογικής υποστήριξης, life coaching κ.α.

Ας μη ξεχνάμε, πως δεν αλλάζουμε εαυτό κατά τη διάρκεια των εορτών, παραμένουμε οι ίδιοι καθ όλη τη χρονιά. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να βιώνει αρνητικά συναισθήματα. Το κλειδί είναι να χρησιμοποιήσουμε τη γιορτινή περίοδο ως μια ευκαιρία αυτογνωσίας, παρατηρώντας τι πυροδοτεί στον καθένα από εμάς.

Επιμέλεια
Ελίζα Κωστάκη
Ψυχολόγος