Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας : Όσα πρέπει να γνωρίζεις!

Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας : Όσα πρέπει να γνωρίζεις!

Ο Ιανουάριος είναι αφιερωμένος στην ευαισθητοποίηση κατά του καρκίνου τραχήλου της μήτρας, που σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι ο τέταρτος, πιο συχνός, θανατηφόρος καρκίνος στον γυναικείο πληθυσμό, σε όλον τον κόσμο. Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας, αποτελεί την 3η πιο συχνή κακοήθεια στις γυναίκες. Σε αντίθεση με πολλούς άλλους καρκίνους που προσβάλλουν πρωτίστως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, περίπου το ήμισυ των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται σε γυναίκες ηλικίας 35 – 55 ετών, όταν πολλές γυναίκες ασχολούνται ακόμα ενεργά με την επαγγελματική τους σταδιοδρομία και φροντίζουν τις οικογένειές τους.

 Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων ή αλλιώς κονδυλωμάτων (Human Papillomavirus, HPV) είναι υπεύθυνος για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Ορισμένοι τύποι HPV προκαλούν αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας, που σταδιακά μπορεί να οδηγήσουν σε ανάπτυξη κακοήθειας.

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου τραχήλου της μήτρας είναι:

  • η σεξουαλική δραστηριότητα από μικρή ηλικία,
  • η συχνή εναλλαγή σεξουαλικών συντρόφων,
  • το κάπνισμα,
  • το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα,
  • ατομικό ιστορικό σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων,
  • λήψη συγκεκριμένης φαρμακευτικής αγωγής για μεγάλο χρονικό διάστημα π.χ. αντισυλληπτικά χάπια,
  • πολλαπλοί τοκετοί, συνήθως πάνω από 5.

 

Υπάρχει πρόληψη;

 

Επειδή ο καρκίνος τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί και να διαγνωστεί, συνιστάται μία ολιστική προσέγγιση για την πρόληψη, τον έλεγχο και την θεραπεία του.

Οι πυλώνες αυτής της στρατηγικής αφορούν την :

 

  1. A) πρωτογενή πρόληψη μέσω του εμβολιασμού σε παιδιά και εφήβους,

B)δευτερογενή πρόληψη μέσω του προ-συμπτωματικού ελέγχου, ετήσιο test Παπανικολάου, ΗPV test, κολποσκόπηση και βιοψία (όταν κρίνεται απαραίτητο από τον ιατρό) του γυναικείου πληθυσμού,

Γ)τριτογενή πρόληψη μέσω της χορήγησης κατάλληλης θεραπείας για όσες γυναίκες νοσούν.

Στα πλαίσια του ολοκληρωμένου Εθνικού Προγράμματος της χώρας μας  «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ»,εντάσσεται και η πρόληψη του καρκίνου τραχήλου της μήτρας, με την παροχή δωρεάν εμβολιασμών (μέχρι την ηλικία των 25 ετών σε αγόρια και κορίτσια) και διαγνωστικών εξετάσεων στις αντίστοιχες πληθυσμιακές ομάδες, με στόχο την εξάλειψη της νόσου λόγω του ιού HPV.

Συμπτωματολογία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα στα πρώιμα στάδιά του. Εάν υπάρχουν συμπτώματα, τα πιο κοινά είναι :

  1. Η ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία έπειτα από σεξουαλική επαφή, μεταξύ των έμμηνών ρύσεων ή έπειτα από την εμμηνόπαυση.
  2. Πόνος ή δυσφορία στην κοιλιακή χώρα και τη λεκάνη.
  3. Αίμα στα ούρα.
  4. Πρήξιμο στα πόδια (είτε στο ένα ή και στα δύο).
  5. Συχνοουρία ή ακράτεια (ούρων και κοπράνων).

Εάν ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αν διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο, είναι συνήθως δυνατή η αποτελεσματική του θεραπεία με χειρουργική επέμβαση. Επειδή όμως τα συμπτώματα σχετίζονται και με άλλους τύπους γυναικολογικού καρκίνου και παθήσεις όπως η ενδομητρίωση και τα ινομυώματα, είναι απαραίτητη η αξιολόγησή τους από ιατρό. Εάν μια γυναίκα αντιμετωπίζει τέτοια συμπτώματα συνίσταται η επίσκεψη σε γυναικολόγο, ώστε να διερευνηθούν τα αίτια της.

Πώς μπορεί μια γυναίκα να προλάβει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

 

Για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας απαιτείται:

  • Η σωστή και έγκυρη ενημέρωση για τον καρκίνο.
  • Η διακοπή καπνίσματος.
  • Η χρήση προφυλακτικού (ειδικότερα αν υπάρχει μεγάλη εναλλαγή συντρόφων).
  • Ο περιορισμός του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων.
  • Η χρήση εμβολίων κατά του HPV, τα οποία τα τελευταία χρόνια συνιστώνται και για τον ανδρικό πληθυσμό (προστατεύουν από την εμφάνιση κονδυλωμάτων).
  • Ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος με PAP test και HPV test. Κάθε χρόνο, έστω μία φορά, είναι απαραίτητο οι γυναίκες να πραγματοποιούν το PAP test, χωρίς να το αμελούν ή να το καθυστερούν!

 

Πόσο σημαντικός είναι ο εμβολιασμός  ;

 

Το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας προστατεύει τις γυναίκες από λοίμωξη από ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papilloma Virus-HPV) του οποίου η εξέλιξη μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.

 

Πως λειτουργεί όμως ;

 

H χορήγηση του ενεργοποιεί το αμυντικό σύστημα του οργανισμού με αποτέλεσμα την παραγωγή αντισωμάτων εναντίον του ιού και σε καμία περίπτωση δεν οδηγεί στην ανάπτυξη του ιού,  εντός του οργανισμού.

Με αυτό τον τρόπο, εμποδίζει την ανάπτυξη προ-καρκινικών βλαβών που οφείλονται στον HPV και κατ’ επέκταση προλαμβάνει την εμφάνιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

 

 Τι  και από τι προστατεύει;

 

Το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι στην ουσία ένα εμβόλιο κατά του HPV  όπου υπάρχουν περισσότερα από 150 διαφορετικά στελέχη ιών HPV ή αλλιώς διαφορετικοί τύποι. Δεν μπορεί να προστατέψει τον οργανισμό από όλους, όμως βοηθά στην αντιμετώπιση και προστασία από τους πιο επικίνδυνους.

Χορηγείται με σκοπό να προστατέψει έναντι των νοσημάτων που προκαλούνται από τους τύπους 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 και 58 που συμπεριλαμβάνουν :

  • προ-καρκινικές βλάβες και τους καρκίνους των γεννητικών οργάνων της γυναίκας (τράχηλος μήτρας, αιδοίο και κόλπος).
  • προ-καρκινικές βλάβες και τους καρκίνους του πρωκτού και τα γεννητικά κονδυλώματα σε άνδρες και γυναίκες.

Ηλικιακές ομάδες που μπορούν να λάβουν το εμβόλιο:

Απευθύνεται σε  παιδιά και εφήβους ηλικίας από 9 ετών και άνω καθώς και ενήλικες, οι οποίοι δεν έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό, δηλαδή δεν νοσούν ή δεν έχουν προσβληθεί από τον ιό ή κάποια στελέχη του (τύπους).

 

 

“O καρκίνος τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί. Καμία γυναίκα δεν πρέπει να πεθάνει από αυτή την νόσο. Ένα μέλλον χωρίς καρκίνο τραχήλου της μήτρας, είναι στα χέρια μας. Έχουμε την γνώση και τα εργαλεία…”

 

 

 

Επιμέλεια,

Μαρία Ζευγαρίδου

Ψυχολόγος