Η 25η Οκτωβρίου αποτελεί μία μέρα ορόσημο για όλες τις γυναίκες, αλλά, κυρίως τις γυναίκες που έδωσαν και δίνουν μάχη ενάντια στον καρκίνο του μαστού. Πρόκειται για μία ασθένεια χωρίς σαφή αιτιολογία, επομένως, δε μπορούμε να πούμε ότι οφείλεται στην ύπαρξη συγκεκριμένων μικροβίων ή ιών.
Στο άκουσμα τόσο της υποψίας, όσο και τελικά της διάγνωσης, τα κυρίαρχα συναισθήματα είναι το σοκ, η θλίψη, ο φόβος, η απόγνωση και η άρνηση.
Συμπτώματα
Είναι εύλογο πως όσο νωρίτερα διαγνωστεί ο καρκίνος του μαστού, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα επιτυχούς θεραπείας. Για το λόγο αυτό, συστήνεται ο τακτικός έλεγχος στο στήθος. Παρακάτω, αναφέρονται τα κοινά συμπτώματα του καρκίνου του μαστού:
● αλλαγή χρώματος μαστού (ο μαστός μπορεί να φαίνεται κόκκινος)
● αλλαγή στην υφή του δέρματος (τσίμπημα ή λακκάρισμα)
● πρήξιμο ή όγκο στο μαστό ή στη μασχάλη (μπορεί να τον αισθανθείτε χωρίς να τον δείτε)
● ασυνήθιστο υγρό / έκκριμα και από τις δύο θηλές
● εξάνθημα ή κρούστα γύρω από τη θηλή
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως ο πόνος στο στήθος από μόνος του, καθώς και μια ασυνήθιστη αλλαγή δεν αποτελούν απαραίτητα συμπτώματα καρκίνου του μαστού. Προσέξτε, όμως, τον πόνο ο οποίος είναι επίμονος.
Φάση Διάγνωσης
Η πιο δύσκολη στιγμή στην εξέλιξη της ασθένειας, καθώς αποτελεί ιδιαίτερα ψυχοπιεστικό παράγοντα είναι η φάση της διάγνωσης που αφορά είτε την πλήρη ενεργοποίηση και αναζήτηση της καταλληλότερης θεραπείας για την ασθενή, είτε την πλήρη άρνηση της κατάστασης και την αποφυγή οποιασδήποτε ιατρικής βοήθειας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως από τη στιγμή της διάγνωσης, η ασθενής αρχίζει να διαχειρίζεται την ασθένεια και θα υποστεί έντονες συναισθηματικές καταστάσεις.
Ψυχολογικές επιπτώσεις
- Αλλαγές στην εικόνα του σώματος
Προσδιορίζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το σώμα μας
Το πώς αντιλαμβάνονται οι άλλοι το δικό μας σώμα
Τα συναισθήματα που δημιουργούνται από αυτό έχουν άμεση σχέση με την αυτοεκτίμηση
Ανασφάλεια και αίσθηση απώλειας του ενδιαφέροντος για τη φροντίδα του
- Η αντίληψη του εαυτού
Φόβος απώλειας της ατομικής και κοινωνικής ταυτότητας
- Αλλαγές στη ποιότητα ζωής
- Μείωση της σεξουαλικότητας – Ερωτικοσεξουαλικής επιθυμίας
Επηρεάζεται εξαιτίας των παρενεργειών της θεραπείας (σωματικό επίπεδο)
Επηρεάζεται εξαιτίας της συναισθηματικής κατάστασης
- Η libido μειώνεται και η γυναίκα χάνει την σεξουαλικότητα της καθώς δε νιώθει πλέον ελκυστική
Στην ψυχή της κυριαρχεί ο φόβος έκθεσης στον σύντροφό της και το αίσθημα απόρριψης, με αποτέλεσμα να αποφεύγει την επαφή
- Αγχώδεις διαταραχές
Κίνδυνος για άρνηση οποιασδήποτε θεραπείας
- Κατάθλιψη
Άρνηση θεραπείας
Πιθανότητα για αρνητική εξέλιξη της ασθένειας
Πιθανότητα κατάληξης ασθενούς
Φροντιστές ασθενών
Οι φροντιστές των ασθενών βιώνουν μία αμφιθυμία μεταξύ λύπης και συγχρόνως αισιοδοξίας. Λύπη για την εξέλιξη και αισιοδοξία ότι Η ασθενής θα τα καταφέρει και για να δώσουν κουράγιο στον ασθενή. Η γυναίκα επιλέγει είτε την απομάκρυνση της και την απομόνωση της είτε την προσέγγιση και προσκόλλησή της στους φροντιστές.
Στήριξη Φροντιστών
- Ψυχολογική Στήριξη
Ατομική Ψυχοθεραπεία: Ιδανική για όσους δεν έχουν εξοικειωθεί με τη νόσο
Ομαδική Ψυχοθεραπεία: Η αντίληψη ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι με τις ίδιες αγωνίες, αποτελεί μεγάλη ανακούφιση, ενώ ταυτόχρονα υφίσταται αλληλεπίδραση σε σχέση με τη διαχείριση.
- Κοινωνική Στήριξη
Δικαιώματα ασθενών και φροντιστών. Η γνώση όσων δικαιούται ο ασθενής και το οικείο περιβάλλον του, παίζει σημαντικό ρόλο στη θετική εξέλιξη της νόσου.
Ψυχολογικές επιπτώσεις μετά τον καρκίνο και τη θεραπεία
Φόβος ότι η ασθένεια μπορεί να επιστρέψει:
- Αυξημένο στρες και ανησυχία για οικονομικά και οικογενειακά θέματα
- Άγχος για την ομαλή επανένταξη στην κοινωνική ζωή
- Δυσκολία αποδοχής των αλλαγών στο σώμα, την εμφάνιση και τη σεξουαλικότητα
- Πολλές γυναίκες που έχουν ξεπεράσει τον καρκίνο, αντί να «ανεβούν» ψυχολογικά και να επιστρέψουν με όρεξη στην καθημερινότητά τους, καταλήγουν να αναπτύσσουν άγχος, ενώ πολλές φορές βυθίζονται στην κατάθλιψη
Τρόποι Φροντίδας
- Αποκατάσταση του στήθους. Η εικόνα της θηλυκότητάς τους αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα στην ψυχική υγεία
Επιπλέον, τις βοηθά να μη νιώθουν διαφορετικές από τις γυναίκες που δε νόσησαν
- Ασκήσεις χαλάρωσης, ο διαλογισμός, ακόμα και η ύπνωση, προκειμένου να αντιμετωπίσει μια γυναίκα όλους τους φόβους που της έχει προκαλέσει η περιπέτεια με τον καρκίνο πάντα, όμως, με τη βοήθεια ειδικών
- Προσωπική Ψυχοθεραπεία
- Ομαδική ψυχοθεραπεία: Η επαφή και με άλλες γυναίκες που έζησαν την ίδια τραυματική εμπειρία του καρκίνου, της δίνει την ευκαιρία να λάβει, αλλά και να δώσει συναισθηματική υποστήριξη, παίρνοντας μαθήματα και μέσα από τις εμπειρίες των υπολοίπων
- Η ανάπτυξη φυσικής δραστηριότητας και η τακτική άσκηση συμβάλλουν σημαντικά στη βελτίωση της ψυχολογίας
- Ακόμη καλύτερα αποτελέσματα αν η γυναίκα επιχειρήσει να γυμνάζεται με τον σύντροφό της
- Ο ρόλος του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος. Οι οικείοι μίας επιζήσασας από καρκίνο του μαστού θα πρέπει να της δημιουργούν ένα αίσθημα ασφάλειας και υποστήριξης, αφουγκραζόμενοι τις δικές της ανάγκες, κατανοώντας τους φόβους και τις ανασφάλειές της, και δίνοντάς της χώρο και χρόνο να επανέλθει σωματικά και ψυχολογικά με τον δικό της ρυθμό.
Οφέλη Ψυχοθεραπείας
Ο καρκίνος μαστού είναι μία πολυπαραγοντική νόσος και χρειάζεται συνεργασία των ιατρών και ψυχολόγου με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση. Μερικά από τα οφέλη της είναι τα εξής:
- Καλύτερη προσαρμογή στη θεραπεία
- Τοποθέτηση νέων στόχων
- Αναπροσαρμογή των κοινωνικών, εργασιακών και οικογενειακών ρόλων
- Υποστήριξη για τους φόβους και τη σωστή διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων
- Μαζί με την θεραπεία του καρκίνου έχει τη δυνατότητα να καταφέρει να θεραπεύσει και τις ψυχικές της συγκρούσεις αλλάζοντας την ζωή της προς το καλύτερο
Ο προγραμματισμένος τακτικός έλεγχος θα πρέπει να πραγματοποιείται με συνέπεια, καθώς η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί την αποτελεσματικότερη θεραπεία. Χρόνο με το χρόνο η πρόγνωση του καρκίνου του μαστού βελτιώνεται και οι ασθενείς ζουν όλο και περισσότερο και με καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η σωστή ενημέρωση και η πρόληψη σώζουν ζωές. Μας αφορά όλες!
Επιμέλεια
Ελίζα Κωστάκη
Ψυχολόγος